कामाख्या

गतिकारकसंज्ञाया धातुयोग एव प्रवृत्त्या धातोः स्मृतत्वेन तद्विषयपरिभाषामवतारयति नन्विति। व्यर्थमिति। न चाञ्चतेश्चेदुगित्कार्यन्नलोपिनोऽञ्चतेरेवेति नियमस्यापि सम्भवेन धातोर्व्यावृत्त्यर्थमधातुग्रहणं चरितार्थमिति वाच्यम्। नकारविशिष्टस्याञ्चतेर्नुम्यपि विशेषाभावात्। अचः परो यो झल् तदन्तानामेव नुमिति भाष्यसिद्धान्तेन नकारविशिष्टे नुमोऽप्राप्तेश्च। न चौपदेशिकधातुत्वविशिष्टानां चेदञ्चतेरेवेति नियमे गोमानित्यादौ नुमि सिद्धौ, अधातुग्रहणं व्यर्थमेवेति वाच्यम्। गोमान् स्त्रीत्यत्रोगितश्चेति ङीबापत्तेः। सांप्रतिकेति। सांप्रतिकस्याभिप्रेततत्तत्कालिकलक्षणप्रवृत्तियोग्यलक्ष्यस्य अभावे भूत्पूर्वस्य पूर्वकालिकतादृशबुद्धिविषयस्य गतिर्ग्रहणं ज्ञानमित्यर्थः। नामीत्यादि। तत्र हि आमीति न्यासे नित्यत्वाद्रामाणामित्यादौ दीर्घे कृतेऽपि ह्रस्वग्रहणसामर्थ्याद् भूतपूर्वह्रस्वान्तत्वाश्रयणेन नुडुक्त इति॥७७॥